ਬਲੂਮਿੰਗ ਬਡਜ਼ ਸਕੁਲ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਆਪਕ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਫੂਲੇ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ

ਬਲੂਮਿੰਗ ਬਡਜ਼ ਸਕੁਲ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਸਵੇਰ ਦੀ ਸਭਾ ਦੋਰਾਨ ਬੀ.ਬੀ.ਐੱਸ਼ ਗਰੁੱਪ ਚੇਅਰਮੈਨ ਡਾ. ਸੰਜੀਵ ਕੁਮਾਰ ਸੈਣੀ, ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਮੈਡਮ ਕਮਲ ਸੈਣੀ ਜੀ ਯੋਗ ਅਗੁਵਾਈ ਹੇਠ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਆਪਕ ਸ਼੍ਰੀ ਮਤੀ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਫੂਲੇ ਜੀ ਦੀ ਬਰਸੀ ਮੌਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਰਧਾਂਜਲੀ ਭੇਂਟ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਸੰਬੰਧੀ ਚਾਰਟ ਤੇ ਆਰਟੀਕਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ। ਜਿਸ ਦੋਰਾਨ ਉਹਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਫੂਲੇ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਬੇਦਖਲ ਹਿੱਸਿਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਟ੍ਰੇਲਬਲੇਜ਼ਰ ਸੀ। ਉਹ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ 1848 ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣੀ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ, ਜੋਤੀਰਾਓ ਫੂਲੇ ਨਾਲ ਕੁੜੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਖੋਲਿ੍ਹਆ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਜੋਂ ਦਰਸਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਭਾਰਤੀ ਨਾਰੀਵਾਦ ਦੀ ਮਾਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅੋਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਬਰਾਬਰ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਔਕੜਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ। ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਦਾ ਜਨਮ ਭਾਰਤ ਦੇ ਮਹਾਰਾਸ਼ਟਰ ਰਾਜ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਨਾਈਗਾਂਵ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਦਾ ਵਿਆਹ 1840 ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਜੋਤੀਰਾਓ ਫੂਲੇ ਨਾਲ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਬਾਲ ਦੁਲਹਨ ਬਣ ਗਈ ਸੀ। ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਸਦੇ ਨਾਲ ਪੂਨੇ ਚਲੀ ਗਈ। ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਕੀਮਤੀ ਜਾਇਦਾਦ ਇੱਕ ਈਸਾਈ ਮਿਸ਼ਨਰੀ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਇੱਕ ਕਿਤਾਬ ਸੀ। ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸਿੱਖਣ ਦੇ ਉਸ ਦੇ ਉਤਸ਼ਾਹ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਕੇ, ਜੋਤੀਰਾਓ ਨੇ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨਾ ਅਤੇ ਲਿਖਣਾ ਸਿਖਾਇਆ। ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਨੇ ਅਹਿਮਦਨਗਰ ਅਤੇ ਪੁਨੇ ਵਿੱਚ ਅਧਿਆਪਕਾਂ ਦੀ ਸਿਖਲਾਈ ਲਈ। 1847 ਵਿੱਚ ਉਹ ਇੱਕ ਯੋਗ ਅਧਿਆਪਕ ਬਣ ਗਈ। ਦੇਸ਼ ਵਿੱਚ ਔਰਤਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਬਦਲਣ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਜੋਤੀਰਾਓ ਦੇ ਨਾਲ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ ਤੇ 1848 ਵਿੱਚ ਦੋਨਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਲੜਕੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਖੋਲਿ੍ਹਆ। ਜਿਸ ਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ ਉਹਨਾ ਨੂੰ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਦ ਵਿਰੋਧ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਸਮੇਂ ਦੋਰਾਨ ਲੜਕੀਆਂ ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਬਾਹਰ ਜਾਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ ਸੀ। ਪਰ ਉੁਹਨਾਂ ਦੇ ਹੋਸਲੇ ਨਹੀਂ ਰੁਕੇ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ 1853 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਐਜੂਕੇਸ਼ਨ ਸੋਸਾਇਟੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਜਿਸਨੇ ਆਲੇ-ਦੁਆਲੇ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਹਰ ਵਰਗ ਦੀਆਂ ਲੜਕੀਆਂ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ ਲਈ ਹੋਰ ਸਕੂਲ ਖੋਲ੍ਹੇ। ਉਹਨਾਂ ਨਾਲ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕੁੱਝ ਅਨਸਰਾਂ ਨੇ ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਕੂਲ ਜਾਂਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹਨਾਂ ਤੇ ਗੋਬਰ ਵੀ ਸੁੱਟਿਆ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਸਕੁਲ ਚੇਅਰਪਰਸਨ ਸ਼੍ਰੀ ਮਤੀ ਕਮਲ ਸੈਣੀ ਜੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅੋਰਤਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜੀ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਫੂਲੇ ਨੂੰ ਭੁਲਾਇਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜਿੱਥੇ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਦੱਬੇ-ਕੁਚਲੇ ਵਰਗਾਂ ਨੂੰ ਸਾਂਝੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਖੂਹ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਤੋਂ ਮਨਾਂ੍ਹ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਜੋਤੀਰਾਓ ਅਤੇ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਨੇ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਲਈ ਆਪਣੇ ਵਿਹੜੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਇੱਕ ਖੂਹ ਪੁੱਟਿਆ। ਇਸ ਕਦਮ ਨੇ 1868 ਵਿਚ ਖਲਬਲੀ ਮਚਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਮੌਕੇ ਪ੍ਰਿੰਸੀਪਲ ਡਾ. ਹਮੀਲੀਆ ਰਾਣੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਤੀ ਜੋਤੀਰਾਓ ਨੇ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰ ਲਈ ਬੜੇ ਕੰਮ ਕੀਤੇ। 1852 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸਰਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਉਸਨੂੰ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਅਧਿਆਪਕ ਘੋਸ਼ਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਕੰਮ ਲਈ 1853 ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰ ਤੋਂ ਹੋਰ ਪ੍ਰਸ਼ੰਸਾ ਮਿਲੀ। 1890 ਵਿੱਚ, ਜੋਤੀਰਾਓ ਦਾ ਦੇਹਾਂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜੋਤੀਰਾਓ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ ਅਤੇ ਸਤਿਆਸ਼ੋਧਕ ਸਮਾਜ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਿਆ। 1897 ਵਿੱਚ ਮਹਾਂਰਾਸ਼ਟਰ ਵਿੱਚ ਪਲੇਗ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਫੈਲ ਗਈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਪੀੜੀਤ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਪੁਣੇ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਲੀਨਿਕ ਖੋਲਿਆ। ਪੀੜਤ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਿਆਂ ਉਹ ਖੁੱਦ ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਈ। 10 ਮਾਰਚ 1897 ਨੂੰ ਸਾਵਿਤਰੀਬਾਈ ਫੂਲੇ ਨੇ ਆਖਰੀ ਸਾਹ ਲਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਕੰਮ ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਸਮਾਜਿਕ ਸੁਧਾਰ ਅਤੇ ਔਰਤ ਸਸ਼ਕਤੀਕਰਨ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ।